0533 201 32 02
0222 217 17 69UND, Avrupa'daki örnekleri inceledi ve bakanlığa sunmak üzere ‘Ağır ve Havaleli Yüklerin Taşınmasına Ä°liÅŸkin Yönetmelik’ taslağı hazırladı…
Proje ve ağır yük taşımacılığı yapan firmalar, uzun süredir özel yük taşımacılığı için bir mevzuatın oluÅŸturulmasını bekliyor. Bunun için harekete geçen UND, Kadir Has Üniversitesi ve Vinç Ä°ÅŸletmecileri DerneÄŸi’nin iÅŸbirliÄŸiyle “Ağır Ve Havaleli Yüklerin Taşınmasına Ä°liÅŸkin Yönetmelik” taslağı hazırladı. Bakanlığa sunulacak taslak Yönetmelik, ağır ve havaleli yüklerin taşınmasında AB mevzuatı ile uyumlu ÅŸekilde düzenlenen uygulamaları içeriyor ve sektörün ihtiyaçlarını giderecek yenilikler getiriyor.
Son yıllarda gerek yurtiçinde gerekse bölgede artan enerji ve inÅŸaat yatırımları, Türkiye üzerinden yapılan ağır yük ve gabari dışı taşımaları da hızla büyüttü. Ancak bu alanda var olan mevzuat eksikliÄŸi ve uygulama kaynaklı sorunlar proje taşımacılığının geliÅŸmesini engellerken, Türk lojistik firmalarının da rekabet gücünü kırıyor. Sektör temsilcileri ivedi olarak özel yük taşımacılığı için bir mevzuatın oluÅŸturulmasını bekliyor. Bunun için harekete geçen Uluslararası Nakliyeciler DerneÄŸi, önce Kasım 211’de Özel Yükler Çalışma Grubu’nu oluÅŸturdu. Düzenli toplantılar yaparak hem Türkiye hem de AB’deki mevzuat ve uygulamaları incelenmeye alan ve yaÅŸanan sorunlar kapsamında ilgili kamu kurumları ile temaslarda bulunan UND Özel Yükler Çalışma Grubu, Kadir Has Üniversitesi ve Vinç Ä°ÅŸletmecileri DerneÄŸi’nin iÅŸbirliÄŸiyle “Ağır Ve Havaleli Yüklerin Taşınmasına Ä°liÅŸkin Yönetmelik” taslağını hazırladı. Uzun bir çalışma sonucunda titizlikle hazırlanan taslak Yönetmelik, ağır ve havaleli yüklerin taşınmasında AB mevzuatı ile uyumlu ÅŸekilde düzenlenen uygulamaları içeriyor ve sektörün ihtiyaçlarını giderecek yenilikler getiriyor.
YÖNETMELÄ°KLE GENEL USUL VE ESASLAR BELÄ°RLENDÄ°
UlaÅŸtırma, Denizcilik ve HaberleÅŸme Bakanlığı’na sunulması beklenen taslak Yönetmelik, “Genel Hükümler”, “Taşımacılık Faaliyetlerine Ä°liÅŸkin Özel Kurallar, Araç Türleri ve Özellikleri, Özel Ä°zin Belgeleri, Eskort Araçlar”, “Denetim, Cezalar, Yaptırımlar”, “Yetkilendirme, Güvenlik Danışmanı, EÄŸitim, Uygulamadan Sorumlu Kurumlar, ÇeÅŸitli ve Son Hükümler” olmak üzere 4 bölümden oluÅŸuyor.
Yönetmelik taslağının amacı ÅŸu ÅŸeklide özetleniyor: “Proje lojistiÄŸi, ağır yük taşımacılığı ve hareketli vinç operasyonlarına yönelik faaliyetlerin ülke ekonomisinin gerektirdiÄŸi ÅŸekilde düzenlenmesi, söz konusu taşıma faaliyetlerinde düzen, güvenlik ve emniyetin saÄŸlanması, proje lojistiÄŸi, ağır yük taşıma operasyonları ile hareketli vinç operasyonları icra edenler ile söz konusu taşımalara iÅŸtirak edenlerin sürdürülebilir ve belirli çerçevede tanımlanmış bir yapıda haklarının, sorumluluklarının ve yükümlülüklerinin tanımlanmasına, söz konusu taşımalarda kullanılan, araç, ekipman ve donanımlar ile taşınan yüklerin belirlenmesi ve spesifikasyonları çerçevesinde sınıflandırılmaları, taşımaların olabilecek en yüksek düzeyde verimlilik, etkinlik, hız ve katma deÄŸerle gerçekleÅŸebilmesi için alınması gereken önlemlerin saptanmasına, etkin bir kamu hizmeti gerçekleÅŸtirmek üzere uluslararası düzeyde rekabet edebilmesine yönelik gereksinimlerin tanımlanması ile yukarıda belirtilen amaçlar çerçevesinde uygulanacak denetim, kontrol ve izleme süreçlerinin daha etkin bir yapıya kavuÅŸturulmasına iliÅŸkin genel usul ve esasları belirlenmektedir.”
ÖZEL Ä°ZÄ°N BELGELERÄ° YENÄ° STANDARTLARA KAVUÅžUYOR
Proje ve ağır yük taşımacılığında yaÅŸanan sorunların başında, gabari dışı ölçülere sahip araçların yüksüz hareket etmeleri dâhil olmak üzere, eskort aracı ve izin belgesi talep edilmesi konusu geliyor. Gabari dışı standartlara sahip bir aracın yük taşıma haricindeki tamir ve belge alımı gibi durumlar kapsamında hareket etmesi, gidiÅŸ ve geliÅŸler de dâhil olmak üzere, her hareketi için ayrı izin belgesi alması, sektördeki ağır nakliye taşıması yapan firmalar adına büyük maliyetleri de beraberinde getiriyor. Özel yük taşımalarında araçlara refakat eden eskort araçlarına dair herhangi bir tanımlamanın bulunmaması da yaÅŸanan sorunlardan bir baÅŸkasını oluÅŸturuyor. Yönetmelik taslağında bu sorunun çözümüne iliÅŸkin önemli maddeler yer alıyor.
Özel Ä°zin Belgeleri ile ilgili AB’de yapılan araÅŸtırmalar ve yine AB normları kapsamında Yönetmelik taslağına eklenen metinler doÄŸrultusunda, her taşıma için Karayolları Genel MüdürlüÄŸü’nden alınması gereken Özel Ä°zin Belgeleri yeni standartlara kavuÅŸuyor. Yapılacak taşıma ÅŸekline ve buna baÄŸlı izin müracaatlarına göre, AB ülkelerinde olduÄŸu gibi minimum 15 günlük belgelerden 3 yıllık uzun dönemli belgelere kadar deÄŸiÅŸen zamanlarda Özel Ä°zin Belgeleri Yönetmelik taslağı içinde yer alıyor. Yönetmelik, eskort araçlarına yönelik yeni standartlar getiriyor ve AB normları ve uygulamaları doÄŸrultusunda hangi durumlarda hangi araçlara refakat uygulaması yapılacağına iliÅŸkin detayları belirliyor. Bu kapsamda polis eskort alma sınırları tabloda ortaya konuluyor.
SÜRÜÅž ZAMANLARI VE POLÄ°S ESKORT ALMA SINIRLARI
Åžehirlerarası çift yönlü yollarda, bölünmüÅŸ yollarda | ||||
GeniÅŸlik | Eskort sayısı | Polis eskort | SürüÅŸ saatleri | Haftanın günleri |
≤3,50 m[1] | Yok | Yok | Sınırlama yok | Sınırlama yok |
3,51 m - 4,00 m | 1 | Yok | Sınırlama yok | Sınırlama yok |
4,01 m - 4,5 m | 2 | Yok | 10:00 - 16:00 ve | Bütün günler 4( cumartesi + pazar sınırlama yok ) |
4,51 m - 5,00 m | 2 | Yok | 20:00 - 06:00 saatleri arası | Bütün günler 4( cumartesi + pazar sınırlama yok ) |
5,01 m üstü - 5,5 metreye kadar | 2 | Yok | 22:00 - 06:00 saatleri arası | Bütün günler 4( cumartesi + pazar sınırlama yok ) |
<5,5 m | 2 | 1 | 22:00 - 06:00 saatleri arası | Bütün günler 4( cumartesi + pazar sınırlama yok ) |
| ||||
Uzunluk[2] | Eskort sayısı |
| SürüÅŸ saatleri | Haftanın günleri |
27,50 m 'ye kadar | Yok[3] | Yok | Sınırlama yok | Sınırlama yok |
27,51 m - 32,00 m arası | 1 | Yok | 10:00 - 16:00 ve | Bütün günler 4( cumartesi + pazar sınırlama yok ) |
32,01 m - 50,00 m arası | 2 | Yok | 10:00 - 16:00 ve | Bütün günler 4( cumartesi + pazar sınırlama yok ) |
50,01 ve üstü | 2 | Yok | 10:00 - 16:00 ve | Bütün günler 4( cumartesi + pazar sınırlama yok ) |
Ağırlık | Eskort sayısı |
| SürüÅŸ saatleri | Haftanın günleri |
Özel bir müdahale gerekmedikçe | Yok |
| Sınırlama yok | Sınırlama yok |
Özel müdahale gerektiren yol kesimlerinde | 2 |
| Müdahalenin gerekli | Bütün günler 4( cumartesi + pazar sınırlama yok ) |
≤100 ton | Yok |
| Sınırlama yok | Sınırlama yok |
>100 ton <150 ton | 1 | Yok | 10.00 - 16:00 ve | Bütün günler 4( cumartesi + pazar sınırlama yok ) |
>150 ton | 2 | Yok | 10:00 - 16:00 ve | Bütün günler 4( cumartesi + pazar sınırlama yok ) |
*cumartesi ve pazar günü sürüÅŸ saatleri ilgili ıl, ilce belediyelerinin ve il özel idarelerinin vereceÄŸi tavsiye ‘ye göre sürüÅŸ saatlerini belirleye bilir | ||||
Yükseklik | Eskort sayısı |
| SürüÅŸ saatleri | Haftanın günleri |
Özel bir müdahale gerekmedikçe | Yok |
| Sınırlama yok | Sınırlama yok |
Özel müdahale gerektiren yol kesimlerinde | 2 |
| Müdahalenin gerekli | Bütün günler 4( cumartesi + pazar sınırlama yok ) |
| ||||
Bu yukarıdaki eskort sayıları yol belgesinde belirtilmek sureti ile risk içeren bölgelerde karayolları genel müdürlüÄŸü, il, ilçe belediyeleri tarafından arttırılabilir. | ||||
Özel durum olarak polis eskortunun alınma ÅŸartları trafiÄŸin durdurulması ve yolun kesilmesi gibi ÅŸartlar sayılabilir. | ||||
Åžehir içi yollarda 3 ila 4 metre arası geniÅŸlik, 22,50 ila 32 metre arası uzunlukta bir adet eskort gerekmektedir. | ||||
TAÅžIMALARDA OTOYOLLAR KULLANILACAK
Özel yüklerin taşımalarında TEM otoyolunun kullanımına izin verilmemesi, yalnızca E-5 güzergâhının kullanılabilmesi de beraberinde çeÅŸitli sorunları getiriyor. E-5’in kullanılması ile gabari dışı yük taşıyan araçların, dar olan ÅŸehir içi trafiÄŸine girmesi, hem taşıma hem de diÄŸer araç ve hatta yayalar için büyük bir tehlike oluÅŸturuyor. AB’de yapılan araÅŸtırmalar ve yine AB normları kapsamında ÅŸehir içi yollar yerine otoyolların kullanıldığı görülüyor. Yönetmelik taslağı ile birlikte UlaÅŸtırma, Denizcilik ve HaberleÅŸme Bakanlığı’na iletilecek taleplerden biri de AB’de olduÄŸu gibi bu taşımalar için otoyolların kullanılması hususu olacak.
Özel yüklerin taşınması esnasında köprüden geçiÅŸlerde de sıkıntılar yaÅŸanıyor. 54 tonluk limit, özel yük taşımalarını engelleyen konulardan bir baÅŸkasını oluÅŸturuyor. Köprüler ile ilgili husus sektör temsilcilerince UlaÅŸtırma, Denizcilik ve HaberleÅŸme Bakanlığı’na iletilmiÅŸ durumda. 3. köprünün bitirilmesi akabinde uygun olan taşımaların 3. Köprü güzergahında gerçekleÅŸtirilebilmesi ve tonaj kısıtlamasının yeni araç standartları doÄŸrultusunda sektör lehine gevÅŸetilmesi konusu taleplerden birini oluÅŸturuyor.
GÜNÜN UYGUN SAATLERÄ°NDE DE TAÅžIMA YAPILACAK
Özel yük taşımalarında karşılaşılan bir baÅŸka sıkıntı ise gece saatlerinde taşıma yapılamaması ve bu taşımaların sadece gün doÄŸumu ile gün batımı saatleri arasında yapılmasına izin verilmesi. AB’de yapılan araÅŸtırmalar ve yine AB normları kapsamında AB’de sadece gece ve günün uygun saatlerinde taşıma yapıldığı görülüyor. Bu yönde alınan en iyi uygulama örnekleri kapsamında Yönetmelik taslağına eklenen “SürüÅŸ Zamanları ve Kısıtlamalarına Ä°liÅŸkin Hükümler” ile bu sorunun kaldırılması ve trafiÄŸin en az olduÄŸu günün uygun saatleri ve gece saatlerinde taşımaların yapılabilmesi amaçlanıyor. Bu konuya iliÅŸkin yönetmelikte yer alan Madde 24’te ÅŸu deÄŸerlendirmeler yer alıyor:
1- Hareketli (mobil) vinçler ile ağır ve havaleli yüklerin taşınmasında kullanılan araçların EK-5’de belirtilen boyut ve ölçülere iliÅŸkin sınırlar çerçevesinde belirli saatler ve tatil günlerinde kullanılmaları yasaktır.
2- Otoyol, bölünmüÅŸ yollar ve ÅŸehir içlerinde farklı olmakla birlikte söz konusu Ek’te belirlenen geniÅŸlik ve uzunluk gibi ölçülerin üzerinde olan araçların saat 10:00 ila 16:00 ve 22:00 – 06:00 saatleri dışındaki zaman dilimlerinde trafiÄŸe çıkmaları yasaklanmıştır.
YÜKLER ARTIK RAKÄ°PLERE KAPTIRILMAYACAK
Yeni proje ve ağır yük taşımalarında, yüksek tonajlı (150 ton üzeri) taşımalarda güzergâh üzerindeki köprü ve viyadüklerin durumlarının mühendis firma tarafından kontrolü amacıyla ücret ödeniyor. Bu ücretlerin 80 bin TL ile 110 bin TL arasında deÄŸiÅŸen rakamlara ulaÅŸması, sektöre büyük bir yük getiriyor. Söz konusu ücretlerin her taşıma için ayrı ayrı ÅŸekilde taşımacılardan tahsil edilmesi ise, gabari dışı yük taşımalarının daha az maliyet ve prosedürün söz konusu olduÄŸu Basra ve Akabe limanlarına kaymasına neden oluyor. Bu da yüklerin Türkiye üzerinden transit geçiÅŸini azaltıyor.
Sektör temsilcilerinin, UlaÅŸtırma, Denizcilik ve HaberleÅŸme Bakanlığı ile yapılan görüÅŸmelerde ülke çapında taşımacıların kullanacağı güzergahlarda yer alan köprü ve viyadüklerin envanterinin devlet tarafından hazırlanması ve belirli aralıklarla yenilenmesi hususu görüÅŸülmüÅŸ durumda. ÖrneÄŸin AB ülkelerinde yapılan araÅŸtırmalarda da bu tip raporların devlet tarafından hazırlandığı ve taşımacı firmalara herhangi bir ek maddi külfetin yansıtılmadığı görülüyor. Sektörün konu ile ilgili talebi de, AB’de olduÄŸu gibi bu raporların devlet tarafından yapılması ve sektörün bir maliyet kaleminin kaldırılması ÅŸeklinde.
EĞİTİMLER DE STANDARDA KAVUŞUYOR
Yönetmelik taslağı ile sektöre ve taşımalara iliÅŸkin eÄŸitimler de belli bir standarda kavuÅŸturuluyor. Proje lojistiÄŸi, ağır ve havaleli yük taşımacılığı ile hareketli (mobil) vinç operasyonlarında görev alan sürücülerin taşımalar ile ilgili daha eÄŸitimli ve bilinçli bir ÅŸekilde taşıma yapılabilmesine imkan tanıyan, taşımalara iliÅŸkin taşımacı firmaların yükümlülüklerini içeren hükümler Yönetmelik taslağı içinde yer alıyor.
DEĞİŞİKLİKLERİN YAPILACAĞINA İNANCIMIZ TAM
Proje ve ağır yük taşımacılığında yaÅŸanan tüm bu sorunlar, Türkiye’nin lojistik üs olma yolundaki hedeflerinin önündeki büyük engel olarak göze çarpıyor. Tüm bunların Türkiye’ye döviz kaybı olarak yansıdığına dikkat çeken sektör yetkilileri, 2023 ihracat hedeflerini yakalamak ve Türkiye’yi bir lojistik üs olarak görmek için acil olarak gabari dışı taşımalarda Avrupa standartlarına ulaÅŸmak gerektiÄŸi savunuyor.
Uluslararası Nakliyeciler DerneÄŸi Ä°cra Kurulu BaÅŸkanı Fatih Åžener’de konuya iliÅŸkin ÅŸu deÄŸerlendirmeleri yapıyor: “Proje taşımacılığı enerji ve inÅŸaat sektörleri için kritik öneme sahipken bu taşımaların önündeki mevzuat kaynaklı sorunlar sektörün geleceÄŸine zarar veriyor. UlaÅŸtırma, Denizcilik ve HaberleÅŸme Bakanlığımızın mevcut sorunlarımıza olan olumlu yaklaşımları ve çözüm odaklı giriÅŸimleri sektörümüzü rahatlatırken, mevcut sorunların halen yerinde durması da endiÅŸelerimizi de beraberinde getiriyor. Zira, bu sorunlar ülkemiz ihracat hedeflerine ve sektörümüze her geçen gün zarar veriyor ve bu zararlar giderek artıyor. Bakanlığımızın proje taşımacılığının önünü açacak ve çok daha iyi bir geleceÄŸe sahip olmasına imkân saÄŸlayacak olan mevzuat ve uygulama deÄŸiÅŸikliklerini yapacağına olan inancımız tamdır.”
AÄžIR YÜK TAÅžIMALARINDA YAÅžANAN SORUNLAR
- Özel yük izin belgelerinin uzun süreli olarak temin edilememesi
- Gece sürüÅŸ kısıtlamaları
- E-5 kullanım zorunluluğu
- Köprü geçiÅŸleri sorunu
- Hız sınırlamaları
- Eskort araçlardaki standartlarda yaÅŸanan sorunlar
- Mühendislik firmalarına ödenen ücretler
- AB mevzuatı ile Türkiye mevzuatı arasındaki farklar ve yarattığı sorunlar
- Yol boyu kontrollerde ve kantarlarda özel izin belge asıllarının talep edilmesi.
Organize Sanayi Bölgesi, İsmail Kanat Blv. (2.Cd.) No: 4 ESKİŞEHİR 
info [at] canlojistik.comwww.canlojistik.com
